Namazın farzları, namazın, namazın dışında ve içinde olmak üzere 12 farzı vardır. Namazın dışında olan farzla namaza hazırlık niteliğindedir. Bu nedenle namazın şartları denir. Namazın içindeki farzlar namaza başlanınca yapılır ve namaz ibadetini oluşturduğu için namazın rükunları olarak adlandırılır.
Namazın Farzları (Şartları)
Hadesten Taharet: Hades cünüplük ya da abdestsizlik anlamına gelen hükmi kirlilik demektir.
Namaz kılabilmek ve kılınan namazın geçerli olabilmesi için önce abdest alınması gerekir. Eğer cünüplük söz konusuysa gusül abdesti alınarak namaz kılınması gerekir. Lohusalık ve adet döneminde olan kişiler namaz kılamaz. Namaz kılabilmeleri için adetin ve lohusalık döneminin bitmesi ve gusül abdesti alınması gerekir.
Necasetten Taharet: Namazdan önce maddi kirliliğin temizlenmesi anlamına gelir. Vücut, giyilen kıyafet, namaz kılınacak yerin temizlendikten sonra namaza başlanması gerekir.
Setr-i Avret: Namazın geçerli olabilmesi için vücutta dinen kapatılması gereken ve başkalarının görmesi haram olan yerler avret mahali olarak tanımlanır. Bu yerlerin geçerli namaz için örtülmesi şarttır. Namaz kılarken giyilen kıyafet vücut rengini ve hatlarını belli etmemelidir. Vücut hatlarını belli eden kıyafetle kılınan namaz mekruhtur.
İstikbal-i Kıble: Namazın kıbleye yönelerek kılınması gerektiği anlamındadır.
Mescid-i Haram'da namaza duran bir kimsenin hem yüzü mutlaka Kabe'ye dönük olmalıdır. Kabe'den uzakta olan kişiler ise namazı Kâbe'nin bulunduğu tarafa doğru yönelerek kılmalıdır.
Vakit: Farz namazlar, sonrasında ya da öncesinde kılınan namazlar, teravih namazı, bayram namazları, vitir namazı kılabilmek için vaktin girmesi şarttır. Farz namazlarının vaktin hemen girdiğinde kılınması daha makbuldür. Yatsı namazının ise gecenin üçte birlik kısmına kadar geciktirilmesinin makbul olduğu kabul edilmektedir. Bazı durumlarda öğlen ve ikindi namazının, akşam ve yatsı namazının birleştirilerek kılınması kabul edilebilmektedir.
Niyet: Kılınan namazın sadece Allah rızası için ve hangi namazın kılınacağını belli etmek için niyet etmek şarttır. Niyetin kalpten yapılması esas olsa da dille söylenmesi şart değildir. Nafile namazı kılınacaksa niyet etmek kâfi gelirken hangi namazın kılınacağını belirlemek şart değildir.
Namazın Farzları (Rukünleri)
İftitah Tekbiri: Namaza Allah-u Ekber diyerek başlamak anlamındadır. Niyet ettikten sonra Allah-u Ekber deyip eller kaldırılarak tekbir alınır.
Kıyam: Namazda ayakta durmak anlamına gelir. Gücü ayakta durmaya yetmeyenler namazı gücü yettikleri şekilde kılabilir.
Kıraat: Namazda Kur-an'dan asgari şekilde okunması anlamına gelir. Kıraatin farz olduğu her rekâtta Kur-an'dan kısa olacak şekilde üç ayet ya da üç ayete eş değer bir tane uzun ayet okunması gerekir.
Rukü: Her rekâtta eller dizlere ulaşacak kadar sırtın eğilmesi anlamına gelir. Sırt ve baş düz bir satıh oluşturacak kadar eğilmek anlamındadır.
Secde: Her bir rekâtta vücudun belirli bölgelerini yere koyarak kapanmak anlamına gelir. Diz, ayak, eller, alın ve burnun yere değdirilmesidir. Alın ve burnun sadece yere değdirilmesi değil yerin sertliğinin hissedilmesi de gerekir.
Kade-i Ahire: Namazın sonunda Ettahiyyatü okuyacak kadar oturmak demektir.
