Namazlar hangi saatlerde kılınır ve nasıl belirlenir?

İslam'da beş vakit namazın eda edildiği zaman dilimleri, güneşin hareketleri ve astronomik veriler ışığında belirlenir. Her bir vaktin kendine özgü başlangıç ve bitiş kriterleri bulunur, bu da coğrafi konum ve mevsimlere göre değişkenlik gösterir.

19 Kasım 2025

Namaz Vakitlerinin Belirlenmesi ve Kılınma Saatleri


Namaz vakitleri, İslam dininde farz olan beş vakit namazın (sabah, öğle, ikindi, akşam, yatsı) kılınması için belirlenen spesifik zaman dilimleridir. Bu vakitler, güneşin hareketlerine ve dünyanın konumuna dayalı astronomik hesaplamalarla tespit edilir. Aşağıda, her bir namaz vaktinin nasıl belirlendiği ve hangi saatlerde kılındığı detaylı olarak açıklanmıştır.

1. Sabah Namazı (Fecr Vakti)


  • Tanım: Sabah namazı, gece karanlığının sona erip gündüz aydınlığının başladığı "fecr-i sadık" (gerçek şafak) anından güneşin doğuşuna kadar olan sürede kılınır.
  • Belirlenme Şekli: Fecr-i sadık, ufukta doğu yönünde yatay bir beyazlığın belirmesiyle başlar. Bu, güneşin ufkun altında yaklaşık 18-20 derece olduğu andır. Astronomik olarak, güneşin merkezinin ufuk altındaki açısı -18° ile -20° arası hesaplanır.
  • Kılınma Saati: Genellikle güneş doğmadan önceki 1-1.5 saatlik dilimde, yerel saate göre değişir. Örneğin, yaz aylarında erken saatlerde (04: 00-05: 00 civarı), kış aylarında ise daha geç (06: 00-07: 00 civarı) olabilir.

2. Öğle Namazı (Zuhr Vakti)


  • Tanım: Öğle namazı, güneşin tam tepe noktasından (zeval vaktinden) batıya doğru meyletmeye başlamasıyla başlar ve her şeyin gölgesinin, kendi boyuyla aynı olmasına kadar devam eder.
  • Belirlenme Şekli: Zeval vakti, güneşin en yüksek noktaya ulaştığı andır. Öğle namazı, güneşin bu noktayı geçip batıya kaymasıyla başlar. Geleneksel olarak, bir cismin gölgesi zevalden sonra kendi boyuna eşit olduğunda öğle vakti sona erer. Astronomik hesaplamalarda, güneşin ufuk üstü açısı kullanılır.
  • Kılınma Saati: Genellikle güneşin tepe noktasından sonra, yerel saate göre 12: 00-13: 30 arası değişir. Coğrafi konuma ve mevsime bağlı olarak farklılık gösterebilir.

3. İkindi Namazı (Asr Vakti)

  • Tanım: İkindi namazı, öğle namazının bitiminden güneşin batışına kadar olan sürede kılınır. Hanefi mezhebine göre, her şeyin gölgesinin kendi boyunun iki katına ulaştığı ana kadar kılınması tavsiye edilir.
  • Belirlenme Şekli: Öğle vaktinin bitişi, bir cismin gölgesinin kendi boyuna eşit olmasıyla başlar. İkindi, bu andan güneş batana kadar sürer. Astronomik olarak, güneşin ufuk üstü açısı belirli derecelere (örneğin, gölge boyu hesaplarına göre) indiğinde ikindi vakti girmiş olur.
  • Kılınma Saati: Öğle namazından sonra, genellikle 15: 00-17: 00 arasıdır. Kışın daha erken, yazın daha geç bitebilir.

4. Akşam Namazı (Magrib Vakti)

  • Tanım: Akşam namazı, güneşin tamamen batmasıyla başlar ve batı ufkundaki kızıllığın (şafak) kaybolmasına kadar sürer.
  • Belirlenme Şekli: Güneşin üst kenarının ufukta kaybolduğu an, akşam vaktinin başlangıcıdır. Bu, astronomik olarak güneşin ufuk altı açısının 0° olduğu andır. Akşam namazı, bu andan itibaren kılınır ve genellikle kısa sürelidir.
  • Kılınma Saati: Güneşin batışıyla başlar, yerel saate göre 18: 00-20: 00 arası değişir. Mevsimlere bağlı olarak batış saati farklılık gösterir.

5. Yatsı Namazı (İşa Vakti)

  • Tanım: Yatsı namazı, akşam şafağının (batı ufkundaki kızıllık) kaybolmasıyla başlar ve sabah namazı vaktine kadar devam eder.
  • Belirlenme Şekli: Akşam şafağının kaybolması, güneşin ufuk altındaki açısının yaklaşık -17° ile -18° arasına indiği andır. Bu, batıdaki kızıllığın tamamen silinmesi anlamına gelir. Astronomik hesaplamalarla, güneşin konumuna göre belirlenir.
  • Kılınma Saati: Akşam namazından sonra, genellikle 20: 00-23: 00 arasıdır. Yaz aylarında daha geç, kış aylarında daha erken başlayabilir.

Namaz Vakitlerinin Belirlenmesinde Kullanılan Yöntemler

  • Gözlem (Rüyet): Geleneksel olarak, müezzinler veya ilgili kişiler tarafından güneşin ve ufuk çizgisinin gözlemlenmesiyle vakitler tespit edilir. Örneğin, sabah namazı için fecr-i sadığın görülmesi gerekir.
  • Astronomik Hesaplamalar: Modern dönemde, namaz vakitleri güneşin açılarına dayalı matematiksel formüllerle hesaplanır. Bu, takvimler, dijital saatler veya mobil uygulamalar aracılığıyla yaygınlaşmıştır. Hesaplamalar, coğrafi enlem, boylam ve yüksekliğe göre yapılır.
  • Takvimler ve Teknoloji: İslam ülkelerinde, resmi kurumlar (örneğin, Diyanet İşleri Başkanlığı) namaz vakitlerini hesaplayarak takvimler veya dijital araçlarla paylaşır. Bu, vakitlerin standartlaştırılmasını sağlar.

Önemli Notlar

  • Namaz vakitleri, coğrafi konuma, mevsime ve günün uzunluğuna bağlı olarak değişiklik gösterir. Bu nedenle, her bölge için ayrı hesaplamalar yapılır.
  • Vakitlerin doğru belirlenmesi, namazın farz olması için şarttır. Bir namaz, kendi vaktinden önce veya sonra kılınamaz.
  • Kutuplara yakın bölgelerde, güneşin batmadığı veya doğmadığı dönemlerde, özel fetvalara göre vakitler belirlenir (örneğin, en yakın normal bölgenin vakitleri taklit edilebilir).

Sonuç olarak, namaz vakitleri İslami ibadetlerin temelini oluşturur ve Müslümanların günlük yaşamını düzenler. Doğru hesaplamalar için güvenilir kaynaklar kullanılması önerilir.

Yeni Soru Sor / Yorum Yap
şifre
Sizden Gelen Sorular / Yorumlar
Çok Okunanlar
Namaz Kimlere Farzdır
Namaz Kimlere Farzdır
Popüler İçerikler
Haber Bülteni
Güncel
Namaz Kılmamanın Cezası Nelerdir?
Namaz Kılmamanın Cezası Nelerdir?
Güncel
Sabah Namazı Nasıl Kılınır
Sabah Namazı Nasıl Kılınır
Namazda Okunacak Dualar
Namazda Okunacak Dualar
Namaz ile İlgili Hadisler
Namaz ile İlgili Hadisler
Namaz Başörtüsü
Namaz Başörtüsü
Abdest Nasıl Alınır?
Abdest Nasıl Alınır?
Kandil Namazı Nasıl Kılınır?
Kandil Namazı Nasıl Kılınır?
Nafile Namazlar Nedir ve Nasıl Kılınır?
Nafile Namazlar Nedir ve Nasıl Kılınır?
Akşam Namazı Nedir ve Nasıl Kılınır?
Akşam Namazı Nedir ve Nasıl Kılınır?
Kamet Nedir ve Nasıl Getirilir?
Kamet Nedir ve Nasıl Getirilir?
Namazın Şartları Nelerdir?
Namazın Şartları Nelerdir?
Namazın Sünnetleri Nelerdir?
Namazın Sünnetleri Nelerdir?
Kadir Gecesi Namazı Nasıl Kılınır?
Kadir Gecesi Namazı Nasıl Kılınır?
Zuhri Ahir Namazı
Zuhri Ahir Namazı
Namazda Huşu Nasıl Olmalıdır?
Namazda Huşu Nasıl Olmalıdır?
İkindi Namazı Nasıl Kılınır? Sünnetleri ve Farzları
İkindi Namazı Nasıl Kılınır? Sünnetleri ve Farzları
Akşam Namazı Nasıl Kılınır?
Akşam Namazı Nasıl Kılınır?
;