Şafii Mezhebine Göre Kadınların Namaz Kılma Şekli
Şafii mezhebi, İslam'ın dört büyük fıkıh mezhebinden biridir ve namazın eda edilişi konusunda kendine özgü bazı kurallara sahiptir. Kadınların namaz kılarken erkeklerden farklı olarak uyguladığı bazı hususlar vardır. Bu farklılıklar, kadınların fizyolojik ve toplumsal konumları göz önünde bulundurularak belirlenmiştir. Aşağıda, Şafii mezhebine göre kadınların namaz kılma adımları ve dikkat edilmesi gereken noktalar detaylıca açıklanmıştır:
1. Namaz Öncesi Hazırlık (Taharet)
- Abdest veya gusül: Kadınlar, namaz için abdest almalı veya gerekli durumlarda (örneğin, hayız veya nifas sonrası) gusül yapmalıdır. Abdest alırken, erkeklerle aynı kurallar geçerlidir, ancak kadınların örtünme kaygısıyla dikkatli olması önerilir.
- Setr-i avret (Örtünme): Kadınlar namazda vücutlarını örtmekle yükümlüdür. Şafii mezhebine göre, kadınların namazda elleri, yüzü ve ayakları hariç tüm vücudunu örtmesi gerekir. Bazı alimler ayakların da örtülmesini tavsiye eder, bu nedenle pratikte tamamen örtünmek ihtiyatlı bir davranıştır.
- Namaz vakitleri: Kadınlar, özellikle hayız veya nifas dönemlerinde namaz kılmazlar; bu dönemler bittikten sonra gusül alarak namaza başlarlar.
2. Namazın Kılınışı ve Kadınlara Özel Kurallar
Şafii mezhebinde, kadınların namaz kılarken erkeklerden farklı olarak yaptığı hareketler ve duruşlar vardır. Bunlar, kadınların tesettür ve edep kurallarına uygun şekilde namazı sakin ve içe dönük bir şekilde kılmalarını amaçlar:
- Niyet: Namaza başlarken, hangi namazın kılındığına dair kalben niyet edilir. Örneğin, "Niyet ettim Allah rızası için sabah namazının farzını kılmaya" şeklinde niyet edilir.
- Tekbir (İftitah Tekbiri): Namaza "Allahu Ekber" diyerek başlanır. Kadınlar, tekbir alırken ellerini erkekler gibi kulak hizasına kaldırmak yerine, omuz hizasına kadar kaldırır ve ellerini göğüs üzerinde bağlarlar. Erkekler sağ eli sol elin üzerinde tutarken, kadınlar göğüs hizasında ellerini bağlamaz; bunun yerine, ellerini göğüs üzerine koyabilir veya serbest bırakabilirler. Şafii mezhebinde, kadınların namazda elleri bağlamaması daha yaygın bir uygulamadır; eller yanlarda serbest bırakılır veya hafifçe göğüste tutulur.
- Kıyam (Ayakta Durma): Kadınlar, ayakta dururken ayaklarını birleşik tutarlar (erkekler gibi açık değil). Bu, daha kapalı ve mütevazı bir duruş sağlar.
- Kıraat (Okuma): Fatiha suresi ve ek sureler içten okunur. Kadınlar, seslerini yükseltmez; namazda okumaları fısıltı şeklindedir (erkekler gibi sesli değil). Bu, fitneden kaçınmak içindir.
- Rükû (Eğilme): Rükûya giderken, kadınlar erkekler gibi tam dik durmaz; hafifçe eğilirler ve ellerini dizlerine koyarlar, ancak dizleri tam gerilmez. Rükûda "Sübhane Rabbiyel Azim" gibi zikirler söylenir.
- Secde: Secdeye giderken, kadınlar erkekler gibi vücutlarını tam yaymaz; dizlerini ve dirseklerini yere yakın tutarak daha toplu bir şekilde secde ederler. Secdede alın ve burun yere değmeli, "Sübhane Rabbiyel A'la" zikri söylenir. Kadınlar, secdede kollarını yere yapıştırarak daha kapalı dururlar.
- Oturuş (Ka'de): Namazın oturuşlarında, kadınlar teşehhütte ellerini dizlerine koyar ve ayaklarını sağ tarafa çıkararak otururlar (erkekler gibi sol ayak üzerine oturmazlar). Bu, "teverrük" adı verilen bir oturuş şeklidir ve kadınlar için daha uygundur.
- Selam: Namaz sonunda sağa ve sola "Esselamü Aleyküm ve Rahmetullah" diyerek selam verilir. Kadınlar, selam verirken başlarını hafifçe çevirir, erkekler gibi omuzlara bakmaz.
3. Diğer Önemli Hususlar
- Cemaatle Namaz: Kadınlar, cemaatle namaz kılabilir, ancak genellikle erkeklerin arka safında veya ayrı bir bölümde dururlar. İmam olmaları caiz değildir (erkekler için). Kadınlar, sadece kadınlara imamlık yapabilirler.
- Namazda Konsantrasyon: Kadınlar, namazda dikkat dağıtıcı unsurlardan kaçınmalı ve mümkün olduğunca sakin bir ortamda kılmalıdır. Özellikle adet dönemlerinde namaz kılınmaz, bu dönemlerde kaza gerekmez.
- İstisnai Durumlar: Hamilelik veya sağlık sorunları gibi durumlarda, kadınlar namazı oturarak veya işaretle kılabilirler; Şafii mezhebinde bu tür ruhsatlar mevcuttur.
Sonuç
Şafii mezhebine göre kadınların namaz kılma şekli, temel olarak erkeklerle aynı olsa da, duruş ve hareketlerde bazı farklılıklar bulunur. Bu farklılıklar, kadınların fizyolojik yapısı ve toplumsal edep kurallarına uygun olarak düzenlenmiştir. Namaz, her Müslüman için farz bir ibadettir ve kadınların da bu kurallara uyarak huşu içinde namaz kılmaları önemlidir. Detaylar için bir Şafii alimine danışmak faydalı olacaktır.
|